به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، فیلمکوتاه برای خیلی از فیلمسازان بهعنوان دریچهای برای ورود به سینما بدنه و فیلمسازی بلند مطرح میشود، اما برخی از هنرمندان هم دغدغه آن را دارند و به فیلم کوتاه مستقل از سینمای بدنه اعتبار میدهند.
قطعاً فیلم کوتاه چه به جهت رسالت و چه به جهت اهالیاش مدیومی مستقل در سینما است، فیلم کوتاه از فیلمساز مخصوص به خودش را دارد و هم مخاطب خاص خودش را به سینما میکشاند.
اما متأسفانه چندی است که امکان حیات فیلم کوتاه تنها در قالب جشنوارههای آن امکان پیدا کرده است. اکران غیر جشنوارهای هم برای آن در قالب پاتوقهای مختلف انجام میشود. شاید اگر در طول روزهای ماه بخواهید فیلم کوتاه ببینید به سختی فضایی را برای اکران آن پیدا کنید.
حتی ساخت فیلم کوتاه هم شرایط متفاوتی نسبت به دیگر آثار دارد. شاید از دور فکر کنیم ساخت فیلم کوتاه یک روز فیلمبرداری است و هزینه بالایی هم ندارد و واقعیت این است که به دلیل همان چیزی که در شرایط اکران فیلم کوتاه گفته شد، سرمایهگزاری در آن هم بسیار پایین است.
حتی شاید کمتر تهیهکنندهای برای ساخت یک اثر کوتاه اشتیاق داشته باشد چرا که از اساس بازگشت سرمایه در این آثار احتمال کمی دارد، این مورد هم باعث کوچکی دایره بازیگرانی میشود که برای بازی در یک فیلم کوتاه اشیاق دارند.
همه این عوامل سبب میشود تا ساخت یک اثر کوتاه با کیفیتی قابل قبول چالشهای بسیاری داشته باشد. چالشهایی که با حل شدنشان میشود فیلم کوتاه و جشنوارههای آن را تبدیل به محیطی برای کشف استعدادهای مهم فیلمسازی کرد؛ محیطی که کمرنگ بودن آن در سینمای ایران احساس میشود.
به همین مناسبت با مهاجر توحیدپرست تهیهکننده فیلم کوتاه که در چهلمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران هم با فیلم «بازسازی» حضور دارد گفتوگو کردیم تا از چالشهای فیلم کوتاه صحبت کنیم.
«بازسازی» ساخته علی توکلی داستان جوانی است که متهم به قتل شده، مخاطب در فیلم یک داستان را مشاهده خواهد کرد و در نهایت قضاوت خود را از ماجرا خواهد داشت.
من و علی توکلی پیش از ساخت فیلم کوتاه «بازسازی» باهم آشنا بودیم و برای همین در جریان کارهایی قبلیاش بودم. به واسطه پیشینه، تصمیم گرفتم تا تهیه کنندگی فیلم کوتاه «بازسازی» را برعهده بگیرم. چون اولین چالش در فضای ساخت فیلم کوتاه، فراهم کردن سرمایه مورد نیاز است و از آنجایی که فیلمنامه این فیلم، ساختار قابل قبولی داشت، تلاش برای فراهم کردن سرمایه را آغاز کردیم تا هر چه سریعتر به سمت ساخت پیش برود. انجمن سینمای جوان نیز مایل به سرمایهگذاری و تولید یک کار مشترک با باشگاه فیلم رویاد بود. چون «بازسازی» فیلمنامه خوبی وجود داشت برای ساخته شدن آن مشترکاً جنگیدیم و باعث شد تا طولانی شدن مدت زمان آغاز تا پایان را تحمل کنیم.
از نوشتن فیلمنامه تا پایان ساخت «بازسازی» بیش از یک سال زمان برد که برای یک فیلم کوتاه زمان طولانی است.
حمایت انجمن سینمای جوان به تنهایی برای ساخت فیلم کوتاه کافی نیست و لازم است تا از سوی نهادها و ارگانهای دیگر مشارکت صورت گیرد، حمایتی که انجمن سینمای جوان انجام میدهد خوب است و حضورش به عنوان مهمترین برند در فیلم کوتاه بسیار مؤثر خواهد بود؛ اما با توجه به شرایط اقتصادی فعلی حمایتی که انجمن انجام میدهد کفاف ساخت کار کوتاه را نمیدهد. بنابراین چارهای نمیماند جز آنکه به دنبال مشارکت باشیم و خیلی وقتها این روند خواه ناخواه باعث طول کشیدن ساخت یک فیلم کوتاه خواهد شد. چون مشارکت بعضا ممکن است باعث شود تا دو تفکر نامتقارن در کنار یک دیگر قرار گیرد و یکی کردن این تفکرها برای ساخت یک فیلم کار سخت و زمانبری است.
عدم بازگشت سرمایه در فیلم کوتاه موجب میشود بسیاری از فعالان سرمایه گذار در حوزه فرهنگی تمایل به سرمایه گذاری برای این سبک از فیلمسازی را نداشته باشند. در فضای فیلم کوتاه، بازگشت سرمایه وجود ندارد و چارهای نمیماند جز آنکه به سمت مشارکت برویم که ایجاد این مشارکت نیز به دلیل همین عدم بازگشت سرمایه، کار سادهای نیست. با این حال برای آنکه بچههای فیلمساز همچنان در جریان کار باقی بمانند و امید به آینده داشته باشند تلاش میشود تا این اتفاق بیافتد.
به هر حال «اسکار کوالیفاید شدن» جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران که به همت مسئولان انجمن سینمای جوانان ایران اتفاق افتاده اقدام مثبتی است.این مساله افتخار بسیار زیادی برای سینمای ایران خواهد داشت و باعث ایجاد روندی خوب در سینمای ایران میشود که بسیار ارزشمند است.
با این وجود گرفتن جایزه از جشنواره نه اینکه مهم نباشد اما چندان به آن فکر نمیکنیم. چون همین که کار ساخته شد و از بین بیش از هزار و صد فیلم، «بازسازی» در میان ۴۶ فیلم بخش مسابقه انتخاب شد برای ما باعث خرسندی است. جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران سالهاست برگزار میشود و یک ویترین مهم است. برای همین تمام کسانی که فیلم کوتاه میسازند علاقه دارند در آن حضور داشته باشند که بعضا این فرصت شامل حالشان نمیشود. در نتیجه همین که این فیلم ساخته شد و در رقابت بخش مسابقه قرار گرفت برای ما اتفاق بسیار خوب و بزرگی است. با این حال میتوانم بگویم از نظر خودمان فیلم کوتاه «بازسازی» کیفیت قابل قبولی دارد و برای همین فکر میکنم در بخشهایی همچون کارگردانی، تدوین و آهنگسازی قابلیت دریافت جایزه را نیز خواهد داشت.
یکی از اهداف بلندمدت فیلم کوتاه «بازسازی» پخش و اکران آن در جشنوارههای بینالمللی خارجی است. در ایران معمولا وقتی فیلمی صرفا برای جشنوارههای خارجی ساخته میشود شروع پخش آن را با جشنوارههای خارجی آغاز میکنند و طبیعتا فضای فیلمنامه را در همان بستر در نظر میگیرند. منتهی عموم فیلمهایی که در کشور با مجوز وزارت ارشاد ساخته میشود ابتدا پخش آن با حضور در یک جشنواره معتبر داخلی شروع میشود و سپس با حضور در جشنوارههای خارجی ادامه پیدا میکند.
در کار مشترک قبلی ما نیز با علی توکلی به نام «مامور خرید» هم برای پخش خارجی با یک کمپانی ایتالیایی قرارداد بسته شد و در حال حاضر پخش خارجی آن کار از این طریق در حال انجام است. احتمالا همین روند نیز برای فیلم کوتاه «بازسازی» انجام خواهد گرفت. به هر حال پخش خارجی موجب خواهد شد تا کار در ابعاد جهانی دیده شود و اگر به مرحله جایزه برسد میتواند بازگشت سرمایه را هم تضمین کند. اتفاقی که باعث میشود تا تهیهکننده و فیلمساز قدم های بعدیشان را برای کارهای بهتر بردارند.
البته صرفا نگاه به فیلم کوتاه تنها برای پخش در یک یا چند جشنواره نخواهد بود. جشنوارههایی مانند جشنواره فیلم کوتاه تهران مخاطب و تماشاگران تخصصی و خاص خودش را دارد. آنها ببینند عملا پرونده آن فیلم بسته خواهد شد. بنابراین باید نگاهی فراتر از جشنواره در زمان ساخت فیلم داشت. در چند سال اخیر بسترهای مختلفی فراهم شده و وی او دیها در دیده شدن فیلم کوتاه بسیار اثرگذار بوده است. برای فیلم کوتاه «بازسازی» نیز در نظر داریم چنین فعالیتهایی برای دیده شدن بیشتر آن بعد از جشنواره صورت گیرد.
باید بسترهای مختلف برای نمایش فیلم کوتاه فراهم باشد، چند سال پیش بستری در هنر و تجربه به وجود آمد که در یکی دو سال اخیر کمرنگ شده است. در آنجا باکسهای فیلم کوتاه وجود داشت و چند فیلم را اکران میکردند که اتفاق خوبی بود. اما در این یکی دو سال اخیر این روند به نظر میرسد ادامه پیدا نکرده باشد. از این رو در حال رایزنی با انجمن سینمای جوان هستیم تا اگر بتوانیم همچنان این روند را ادامه دهیم. از یک طرف کسانی که در حوزه فیلم کوتاه فعالیت میکنند میتوانند فضایی را برای دیده شدن داشته باشند و از طرف دیگر مخاطبهای علاقمند به فیلم کوتاه هم میتوانند فیلمهای موردنظرشان را در چنین بسترهایی تماشا کنند.
تلویزیون هم به دلیل گستردگی امکان خوبی برای نمایش فیلم کوتاه است؛ اما فضای فیلم کوتاه معمولا با ساختار تلویزیون هماهنگ نیست و هر کاری را نمیتوان پخش کرد. در صورتی که معتقدم به لحاظ کیفی کارهایی که در سینمای فیلم کوتاه ساخته میشود قابلیت پخش از صدا و سیما را دارد.
نیاز است در ساختار فیلم کوتاه به صاحبان معنوی اثر توجه بیشتری شود. در چند سال اخیر با توجه به برگزاری رویدادهای مختلف حمایت خوبی صورت گرفته شده است و به برنده فیلم کوتاه، فاند و حمایت قابل توجهی داده شده تا بتواند فیلم بلندش را هم بسازد. این حمایتها باید بیشتر شود. چون ادامه راه سینمای ایران از طریق همین افراد با انگیزه و تازه نفس ممکن خواهد شد. مشارکتها از طریق ارگانهای دولتی و خصوصی باید جدی گرفته شود. سینما یک کار جمعی است و نباید از این کار جمعی ترسید. یک بار تجربه کنند متوجه خواهند شد چه کمکی بزرگی به فیلمسازان جوان کردهاند. کمکی که باعث میشود تا روح تازهای درون سینما به صورت دائم و مداوم جریان پیدا کند و دیگر توقفی در این جریانسازی پیش نیاید.
پایان پیام/