نقد حوزه‌های مختلف جریان سینما در رادیو
12:34 2023/11/30

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، «سینما زاویه» قصد دارد تا از نقطه نظر سینما به مسائل انسان امروز بپردازد. در نخستین قسمت از این برنامه رادیویی قرار است تا به گونه کمتر توجه شده در سینما که برگرفته از شرایط فعلی جهان و وام گرفته شده از حوادث غزه است، پرداخته شود و آثاری که با موضوع مقاوت در سینمای ایران و جهان ساخته شده مورد بررسی قرار بگیرد.

احسان امی و محمد قربانی کارشناس و منتقد سینما اولین مهمان این برنامه رادیویی هستند. فاطمه دلاوری پاریزی نیز قرار است تا در هرقسمت از «سینما زاویه» به بررسی انیمیشن‌های روز دنیا بپردازد.

مریم شوندی سردبیر برنامه رادیویی «سینما زاویه» در پاسخ به این سوال که تفاوت این برنامه رادیویی با سایر برنامه‌هایی که به نقد آثار سینمایی می‌پردازند در چیست، بیان کرد: غالبا در برنامه‌های سینمایی سعی می‌شود تنها آثار نقد شوند، اما در این برنامه سعی ما این است که علاوه بر نقد، به مسائل انسانی از نقطه نظر فیلم‌ها نیز پرداخته شود. این مسائل می‌تواند اجتماعی، سیاسی، روانشناختی و یا تاریخی باشد.

وی افزود: سینما همواره به عنوان اثری از تجربه عینی زیسته هنرمند و یا ذهنیت فعال او، برآمده از شرایط زندگی او، بحران‌ها و فراز و فرودهای مقطع زمانی زیست هنرمند است، از این منظر می‌توان فیلم‌ها را دید و جامعه هنرمند را بازشناسی کرد. مقدمه این شناخت و بازخوانی، درست دیدن خود فیلم و شناخت خود سینما و ابزار تصویر است به همین دلیل ما همواره به نظر منتقد، فرم‌شناس و متخصص در حوزه سینما نیازمندیم و سعی می‌کنیم محتوا را از خلال گفتگو میان نظرات مختلف استخراج کنیم.

شوندی در ادامه گفت: هدف دیگر برنامه «سینما زاویه»، نقد جریان سینما در حوزه‌های مختلف است. به عنوان مثال در برنامه اول سعی کردیم به سینمای مقاومت بپردازیم که به نوعی در ایران مهجور است، دلیل اینکه ما فیلم‌های درخور شانی درباره مقاومت نداریم این است که خود ایده مقاومت به عنوان یک کنش انسانی به خوبی تعریف و بازنمایی نشده، چنانچه در آثار بزرگ سینمایی شاهد آن بودیم.

سردبیر برنامه «سینما زاویه» دو عنصر خیال و فضاسازی در رادیو را جزو معیارهای اصلی جذابیت یک برنامه رادیویی دانست و تشریح کرد: رادیو از تصویر خالی است و این یک امکان استثنایی برای به کارگرفتن قوه خیال مخاطب است. هر اندازه که برنامه‌های رادیویی بتوانند شنونده را به تصور   وادار کنند موفق‌تر خواهند بود. برای این کار عموما محتوای متنی و موسیقی کار اصلی را انجام می‌دهد اما برای فضاسازی به معنای ارتباط عمیق بین مخاطب و رسانه، از ریتم مناسب، آیتم‌ها، گوینده متبحر و لحن صمیمانه استفاده می‌شود. توجه به این موارد در «سینما زاویه» زحمت تهیه‌کننده برنامه خانم پرند خواهد بود. 

وی برجسته‌ترین ویژگی رادیو در مقابل تلویزیون را مخاطب دانست و بیان کرد: رادیو رسانه‌ای است که در خلال کارهای دیگر شنیده می‌شود، مثل رانندگی، ظرف شستن و یا کارهای دیگر و این خصوصیت باعث می‌شود رادیو یک رسانه فراگیر  باشد. از طرف دیگر به لحاظ فضای صمیمانه رادیو، نوع تعامل مخاطب و تماس با این رسانه، آسان‌تر است.

شوندی در ادامه گفت: اگر بخواهیم نقد سازنده سینمایی را از منظر عاملیت منتقد ببینیم، باید ابتدا نقد فیلم را به عنوان یک تخصص و بخشی از مطالعات جدی سینمایی به حساب آوریم. نقد فیلم باید از اصولی پیروی کند که بر خود اثر و جهان هنرمند دلالت داشته باشد و به نوعی مسیر هنرمند را در خلق آثار بعدی تحت‌تاثیر قرار دهد. این تاثیر زمانی اتفاق می‌افتدکه نقدفیلم به عنوان مرحله نهایی تولید اثر به حساب آید و متد ارزیابی‌کننده که نهایتا بر نوع مواجهه مخاطب با اثر تعیین کننده شود نه یک کار فرمالیته و گفتگوهایی برای تخطئه هنر و یا برعکس برای پروموت شدن اثر.

وی در پایان افزود: این تأثیرگذاری نقد مستلزم ایجاد بستری مناسب برای نقد اصولی است. بسیاری از نقدهای سازنده سالیان متوالی از طریق نشریات موثر واقع می‌شد مانند نقدهای شهیدآوینی، و یا صحبت‌های استاد فراستی در برنامه هفت، اما با گسترده شدن بستر مجازی و ورود منتقدان کمتر متخصص، این تاثیر رفته‌رفته کم‌رمق شد. امید داریم ساختن برنامه‌های سینمایی تلاشی برای تقویت و رشد دوباره گفتمان تخصصی نقدفیلم باشد.

پایان پیام/