هنر نمایش یکی از مهم‌ترین عوامل یادگیری و فرهنگ سازی است،‌ جدا از مفاهیمی که هر تئاتر به شما منتقل می‌کند از اساس دیدن یک اثر نمایشی باعث رشد فکر،‌ تخیل و ابتکارتان می‌شود.  بسیاری از نظریه‌پردازان تئاتر را یک هنر مادر حتی در زمینه آموزش می‌دانند، فردریک شومان نظریه‌پرداز واقعگرا نمایش را سبب آموختن عمقی امور پیچیده در انسان‌ها دانسته و آن را فراهم کننده زمینه یادگیری و درک ذهنی می‌داند.

همه این موارد باعث شده تا پرداخت موضوعی به تئاتر گسترش پیدا کند، جشنواره‌هایی که هرکدام برای نهادینه کردن موضوعی ایجاد شده است و البته در ایران شمار بالایی دارد،‌ از جشنواره تئاتر آئینی ‌ـ سنتی گرفته تا جشنواره‌هایی مانند جشنواره تئاتر سردار آسمانی، جشنواره تئاتر شبستان و تعداد دیگری جشنواره که هرکدام با موضوعی مشترک برای آثارشان برگزار می‌شوند.

یکی از این جشنواره‌ها جشنواره تئاتر رضوی است که امروز به دوره هفدهمش رسیده است،‌ تئاتر رضوی به گفته کوروش زارعی که دبیری دوره شانزهمش را برعهده داشته جشنواره‌ای با موضوعات خاص است.

زارعی در این رابطه گفته بود: «این جشنواره با موضوعیت امام رضا (ع) است که باید در قالب هنرهای مختلف، سیره عملی و علمی ایشان را تبیین کرده و این امام معصوم را به جامعه هنری و عموم مردم شناساند.»

وی ادامه داد: «اجراهای این جشنواره توانستند دنیای وسیع معرفت امام رضا (ع) و شخصیت ایشان را به تصویر بکشند که از امام رئوف ممنونیم که شاهد اینچنین اجراهای خوبی در این جشنواره بودیم.»

 حالا اتابک نادری هنرمند تئاتری دبیری دوره 17 جشنواره تئاتر رضوی را برعهده دارد. به همین مناسبت با او به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا از چند و چون این جشنواره در دروه 17 مطلع شویم.

بله زمان فراخوان به پایان رسیده و تجمیع آثار دریافتی و بررسی خروجی آنها در حال انجام است که پس از ارزیابی و آنالیز اعلام می‌شود. استقبال از این بخش در دوره هفدهم واقعا خارج از انتظارمان بود چون پیش بینی می‌کردیم که تعداد دریافتی‌ها کمتر از این باشد.

تعداد اثرهای رسیده واقعا فراتر از حد انتظار ما بود و حتی با اتمام زمان فراخوان جشنواره نیز بسیاری از علاقمندان به حضور، تماس گرفتند و خواهان تمدید مدت برای ارسال اثر شدند.

به دلیل اجرای درست زمانبندی گاه شمار فراخوان و نیز به دلیل ظرفیت خروجی پذیرش این جشنواره اصلا امکان تمدید نداشتیم. مقرر شده بود از تعداد آثار دریافتی ۱۵ اثر به مرحله خروجی نهایی برسد، به طور معمول می بایست سه برابر این تعداد دریافتی اولیه آثار می‌شد، اما با استقبال شایان توجهی که صورت گرفت؛ بیش از حد پیش بینی ما متقاضی حضور در جشنواره شدند.

امسال هم آثار چاپ شده و هم آثار تازه به تحریر درآمده و تازه خلق شده به جشنواره رسید. در حال جمع بندی و آنالیز آثار دریافتی هستیم که بر این اساس طی هفته آینده آمار نهایی آثار اعلام خواهد شد.

در جشنواره ملی تئاتر رضوی امسال هدف بر این است که به گونه‌ای عمل شود تا بُعد حرفه‌ای جشنواره متفاوت از دوره‌های قبل باشد، در تمام مراحل جشنواره بر این بعد تاکید داریم.

عموما جشنواره ها رقابتی و مسابقه‌ای هستند و هدف اصلی دریافت جایزه است، در راستای تحقق این هدف بهتر شدن کیفیت آثار در جشنواره امسال، بُعد رقابتی را کمرنگ کرده‌ایم تا بر پیکره اصلی و هدف نهایی جشنواره سایه نیندازد. تحقق این موضوع سبب می‌شود سطح جشنواره به لحاظ هنری، حرفه‌ای‌تر شود.

در جشنواره تئاتر امسال تولید اثر، مقدم بر ماهیت مسابقه است، در این صورت بر تولید نمایش‌های حرفه‌ای مهم‌تر از مسابقه و ویژگی‌ها و ملاک‌های داوری خواهد بود.

صاحبنظران امروز تئاتر معتقدند که بحث داوری آثار نمایش، آفت امروزه تئاتر و اجراهاست. تولید نمایش تئاتر در صورتی موفق است که اثر تولید شده برای مخاطب بازخورد خوبی داشته باشد. لذا به هر میزان که آمار تماشاگر و مخاطب اجرای عمومی اثر و نمایش تولید شده در جشنواره، افزایش یابد نشان دهنده درست بودن تولید است.

بله اهمیت دیدگاه مخاطب برای اجراهای عمومی بالا است

 امسال نمی‌خواهیم ملاک انتخاب آثار فقط سلیقه چند نفر داور و صاحبنظر باشد بلکه درصددیم تولیدات تئاتر جشنواره رضوی کارهای دلی برای خود مردم باشد تا در مجموع اجراهای عمومی پررنگ‌تر شود.

در این دوره تغییری را در روند اجرای داوری داشتیم، از زاویه مدیریتی یک جشنواره بزرگ دینی نیز درصددیم تا جلوی یک سری خرج‌ها و ریخت و پاش‌های اضافی گرفته شود.

هزینه های اضافی گذشته حذف شد تا حمایت مالی گروه نمایشی بیشتر شود

مبالغ سفرو اسکان و رستوران و هتل و.. که سابقا هزینه می‌شد  پول‌هایی است که به اسم تئاتر در جای دیگری هزینه می‌شود که در روند امسال با حذف خرج های اضافی، تلاش کردیم این بُعد به سفره خود هنرمند بازگردد.

در این شرایط اقتصادی کنونی که وضعیت معیشتی مردم و قشر هنرمند نیاز به توجه دارد، اعتبارهای بخش هنر هر چه قدر کم هم باشد باید به خود هنرمند بازگردد و صرف تولیدات فاخر شود.

رقم ورودی گروه‌های نمایشی در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته است و رقم پیشنهادی امسال را برای تولید اثر مناسب است. این مقدار خصوصا برای گروه‌های تئاتر استان‌ها، رقمی است که بر مبنای آن می‌توان کارهای خوبی را تولید کرد.

امسال کیفیت آثار برای ما بسیار مهم است، اینکه هنرمندان این عرصه، دغدغه مالی نداشته و با فراغ بال برای تولید آثار باکیفیت برای مخاطب مردمی اقدام کنند بسیار شایان توجه است.

یکی از اهداف دیگر جشنواره تئاتر امسال تعریف مشارکت‌های فرهنگی ـ مذهبی در حوزه‌های هنری است. این اتفاقی است که می‌تواند باعث اعتلای این بخش از هنر شود. 

اگرچه سابقا نذورات در فرهنگ عامه ما اشکالی نظیر قربانی کردن، اطعام و ... داشته اما در شرایط کنونی می‌توان خیرین را به نذر فرهنگی برای هنرمندان عرصه‌های مختلف از جمله نمایش، ترغیب کرد تا با این کار باعث تبلیغ مفاهیم دینی شوند.

خیرین می‌توانند برای گسترش آثاری که در راستای  آرمان‌های انسانی، اخلاقی و دینی فعالیت می‌کنند،  بانی شوند، افراد خیری هستند که می‌توانند نذرهای فرهنگی و هنری در این زمینه ادا کنند.

با کمک به این جریان که منجر به تولید اثراتی با اهداف دینی و سیره ائمه اطهار سلام الله می‌شود می‌توان ذائقه و معنی نذر فرهنگی را هم ردیف با مسئولیت اجتماعی نیز تعریف کرد. با بینش افزایی نسبت به این مهم خیرین با فراغ بال به این مسیر فرهنگی مذهبی سوق داده شده و ادای دین می‌کنند.با جریان سازی در این نذر فرهنگی میتوان به اهداف عالیه تئاتر مذهبی و اسلامی رسید.

تئاتر مختص یک نهاد خاص چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و  ... نیست، تئاتر، شاخصه ارشد و درخشان ترقی فرهنگ یک ملت است که باید در هر سطحی از سوی مردم حمایت شود لذا برای بالنده شدن آن، همه مردم و هنرمندان باید همگام، باشند.

هنر تئاتر به خودی خود پتانسیل فراملی شدن را دارد، تئاتر یک زبان مشترک است، حدود سه سال پیش یکی از دوستانم که مدیر تئاتر در تاتارستان است به دیدن نمایشی که مربوط به گردان شهدای کانال بود آمد و با اینکه ایشان فارسی نمی‌دانست اما تحت تاثیر این نمایش اشک می‌ریخت و بعد از پایان، به من گفت این نمایش را برای اجرا در جشنواره‌ جنوب روسیه دعوت می‌کنم؛ این موضوع نشانگر زبان مشترک داشتن هنر تئاتر است.

ما در تئاتر رضوی از محتوای خاصی چون فرهنگ رضوی استفاده می‌کنیم که این محتوا را به هر میزان انسانی‌تر بیان کنیم، طبیعتا فرامرزی‌تر می‌تواند گسترش یافته و محلی برای عرض اندام در عرصه فراملی باشد.

منظور از فراملی کردن این نیست که در این برهه، جشنواره را فراملی کنیم بلکه این هدف می‌تواند در آینده دورتری با تحقق اهداف و طی مسیری درست به انجام برسد.

در همین دوره نهادهایی مثل سازمان ارتباط فرهنگی می‌تواند کار برگزیده جشنواره را به کشورهای مسلمان و شیعه نشین بفرستد تا اجرا داشته باشند، این روند سبب نشر فرهنگ رضوی در خارج از مرزها به وسیله تئاتر خواهد شد؛ ‌چرا که تئاتر زبان مشترک جوامع است.

پایان پیام/