به گزارش حوزه تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، نشست «خانه گفتوگوی دانشگاه تهران» با حضور 90 استاد دانشگاه تهران در تالار شهید سلیمانی دانشگاه تهران برگزار شد.
سید محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران در این نشست که به مدت 4 ساعت به طول انجامید، استفاده از اعضای هیأت علمی و کلیه منابع انسانی دانشگاه تهران را مهمترین امکان و بهترین سرمایه در اختیار مدیریت دانشگاه به منظور اداره بهتر دانشگاه دانست و گفت: در سال نخست دوره جاری مدیریتی، به طور جداگانه در هر دانشکده یا دانشکدگان حضور پیدا کرده و تلاشم این بود که از دیدگاه‌های اساتید و کارکنان به منظور حکمرانی بهتر و انتصاب مدیران دانشکده‌ها و دانشکدگان استفاده کنم که نتیجه خوبی هم در این زمینه به دست آوردیم. اعتقاد دارم که اساتید باید به عنوان قوه عاقله دانشگاه و کشور ایفای نقش کنند.
وی دستور کار این نشست را بررسی و پاسخ به این دو سوال عنوان کرد که «آیا واقعاً دانشگاه تهران در جریان‌سازی و جهت‌دهی جامعه در راستای آنچه که مصلحت کشور، نظام و دانشگاه است دارای مرجعیت است؟ اگر پاسخ به این سوال خیر است و یا مرجعیت دانشگاه در حد مطلوب ما نیست، چه کار باید انجام دهیم تا دانشگاه تهران این مرجعیت را پیدا کند».
رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: هر چند «خانه گفتوگوی دانشگاه تهران» همزمان با ناآرامی‌های اخیر شکل گرفته است اما نگاهم این است که یک نهاد موقت و کوتاه‌مدت نباشد؛ بلکه آن را مجمعی از خبرگان و عقلای منتخب دانشگاه تهران نامگذاری می‌کنم تا در موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با نگاهی علمی به بررسی و تحلیل موضوعات مبتلابه بپردازد و راهکار ارائه دهد. البته این نهاد دائمی شود، می‌تواند به تناسب موضوعات مورد بحث تغییراتی در اعضا داشته باشد.
رئیس دانشگاه تهران از افزایش استقلال اداری، مالی و سازمانی دانشگاه تهران به عنوان یکی از اقداماتی نام برد که می‌تواند مرجعیت دانشگاه تهران را ارتقا دهد.
مقیمی اظهار کرد: ماده 49 قانون برنامه پنجم توسعه یک ظرفیت نسبتاً خوبی در جهت استقلال دانشگاه‌ها بود اما متأسفانه در قانون برنامه ششم این اتفاق نیفتاده و یک عقب‌گرد در این زمینه داشتیم. تلاش‌هایی برای گنجاندن استقلال دانشگاه‌ها در قانون برنامه هفتم توسعه در جریان است.
وی به یک مانع بیرونی و یک مانع درونی در مسیر تحقق استقلال دانشگاه‌ها اشاره کرد و بیان داشت: مانع بیرونی این است که عده‌ای وقتی صحبت از استقلال اداری مالی دانشگاه‌ها می‌شود، آن را استقلال از حاکمیت تلقی می‌کنند و به شدت موضع می‌گیرند که مگر می‌شود دانشگاه مستقل از حاکمیت باشد. در حالی که همه ما می‌دانیم که در قانون برنامه و در آنچه که طراحان این موضوع دنبال می‌کنند، استقلال از حاکمیت مطرح نیست ولی خوب این دیدگاه بیرونی از نظر ذهنی یک نوع مانع ایجاد می‌کند. مانع دوم که مانع درونی است و مفروضات گروه اول را تقویت کرده، این است که آیا دانشگاه تهران در چرخه حیات و سیر تحولات و تکامل خود توانسته خود را اثبات نماید و ذی‌نفعان بیرونی را متقاعد نماید که اگر استقلال پیدا کند از بلوغ کافی برای ایفای نقش برخوردار است.
رئیس دانشگاه تهران در بخش دوم سخنان خود با اشاره به ناآرامی‌ها و تجمع‌های اخیر در دانشگاه تهران، بیان کرد: فرض اصلی و اساسی ما این است که دانشگاه تهران جای بحث و نقد و نظر است و رهبر عزیزمان نیز این افق روشن را برای ما ایجاد کرده است که دانشگاه اگر جای نقد نباشد، کارایی لازم را نخواهد داشت. شورای عالی انقلاب فرهنگی زیرساخت‌های قانونی خوبی را برای نقد در محیط علمی فراهم کرده است، هم کرسی‌های آزاداندیشی و هم مشوق‌هایی که برای این حوزه فراهم شده است. رئیس‌جمهوری هم در صحبت‌های اخیر خود به این امر اشاره داشته و تاکید می‌کنند که وزرا همواره پاسخگو باشند.
وی با اشاره به شعارهای بعضاً نامتعارف و تند که از سوی انگشت‌شماری در تجمعات روزهای اخیر دانشگاه تهران سر داده شده است، تصریح کرد: برخی اصلاً حاضر نیستند در فضاهای قانونی و با مدارا به اعلام نقد و بیان اعتراض خود بپردازند و گاهی فضا را تند و هیجانی می‌کنند. البته تلاش‌مان این است که با ابزارهای انضباطی داخل دانشگاه به برخورد با این دانشجویان بپردازیم و از دخالت‌های بیرونی جلوگیری کنیم اما خوب در جریان ناآرامی‌ها تعدادی از دانشجویان در خیابان‌های اطراف دانشگاه و یا در اغتشاشات خیابانی دستگیر شده‌اند.
رئیس دانشگاه تهران درباره اقدامات دانشگاه برای آزادی دانشجویان نیز گفت: اولین دانشجویان دانشگاه تهران در روز چهارشنبه 30 شهریور ماه یعنی پس از آنکه چند روز از برگزاری تجمعات در دانشگاه می‌گذشت، از سوی یک مرجع مسئول دستگیر شدند.
وی افزود: بر اساس پیگیری که از بالاترین مقام مسئول آن مرجع داشتم، درخواست آزادی دانشجویان را مطرح کردم ولی پاسخ روشنی دریافت نشد. تا اینکه درخواست کردم زمینه حضور بنده در محل نگهداری دانشجویان را فراهم آورند. در پی این درخواست و به حرمت دانشگاه، گفتند دانشجویان را به دفتر بنده منتقل می‌کنند. ساعت یک بامداد پنج‌شنبه 31 شهریور ماه، 14 دانشجو را به دفتر آوردند. تا ساعت 4 صبح با آنها گفتگو می‌کردم. در نهایت نظر مرجع مسئول این شد که این دانشجویان به خانواده‌هایشان سپرده شوند.
مقیمی افزود: مراجع دستگیرکننده در پی پیگیری‌ها می‌گویند از برخی دانشجویان دستگیرشده اطلاعاتی دارند که فعلاً قابل طرح نیست. می‌گویند اگر این اطلاعات را بازگو کنیم، خودتان دنبال آزادی برخی از آنها را نمی‌گیرید.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، امام جمعه موقت تهران، نیز در این نشست با تقدیر از رئیس دانشگاه تهران برای تشکیل این جلسه و گرد هم آوردن سرمایه‌های دانشگاه تهران، گفت: بدون تردید این اقدام و تداوم این راه، نقش سازنده‌ای را برای دانشگاه و کشور خواهد داشت. بدون تردید با این سرمایه گرانبها و ارزشمند، انسان‌های عالم و با دغدغه و دلسوز، دانشگاه تهران باید در جایگاهی بسیار فراتر از جایگاه امروزش قرار گیرد و کشور در حوزه‌های مختلف مدیریتی و نظام‌سازی باید از این ظرفیت به خوبی استفاده کند. استفاده درست از سرمایه‌ها نیازمند برنامه و فکر و تداوم آن راه است. استفاده از سرمایه‌ها برای رسیدن به نظریه‌های قابل دفاع کار دشواری است و انتقال آن نظریه‌ها و تبدیل این نظریه به برنامه کاری دشوارتر است. نظریه به سرعت به برنامه تبدیل نمی‌شود و اگر تبدیل به برنامه شد، اجرای آن به مراتب سخت‌تر هم است.
وی افزود: مسیر تعالی و تکامل همیشه سخت است و در مدیریت کشور هم به مراتب دشوارتر است. لذا خواهش می‌کنم که با نگاه درست به موانع و چالش‌های پیش روی، به صورت جدی این جلسات ادامه پیدا کند. اراده ریاست دانشگاه تهران در استفاده از این ظرفیت برای اداره بهتر دانشگاه است؛ در ابتدا برای اداره بهتر دانشگاه از این ظرفیت استفاده شود که الگوی مناسبی را برای ارتقای نظام آموزش عالی کشور ارائه کند. همچنین از این سرمایه برای فهم درست مشکلات کشور هم استفاده شود. واقعاً مسائل کشور مسائلی بین رشته‌ای و مرتبط با متغیرهای فراوانی هستند. کمتر استادانی هستند که مسائل را از زوایای مختلف ببیند و راهکار درست ارائه دهند، اما قطعاً این جلسات این راه را نزدیک خواهند کرد. فهم درست مسائل کشور و ارائه راهکارهای قابل اجرا برای برون‌رفت از تنگنا و سپس پیگیری دانشگاه برای تبدیل آن برنامه به نقشه راه عملیاتی در متن مدیریت، از وظایف دانشگاه است که امیدوارم از این سرمایه به درستی استفاده شود.
امام جمعه موقت تهران خاطرنشان کرد: اعتقاد دارم سرمایه‌هایی که نظام در این چهار دهه به دست آورده است در همه حوزه‌ها سرمایه‌هایی بسیار ارزشمند و نایاب هستند. همین میز که اساتید برجسته دانشگاه تهران دور آن نشسته‌اند یکی از نمونه‌هایش است. این همدلی، عقلانیت و نگاه درست به مسائل، محصول کار نظام جمهوری اسلامی و سرمایه نظام است. البته چالش‌های جدی هم در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وجود دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی‌فرد درباره حجاب نیز گفت: از مسلمات قطعی است که ایمان را نمی‌توان تحمیل کرد. ایمان باور و اعتقاد قلبی است. بحث این است که آیا اگر ما به مسأله‌ای ایمان نداشتیم و انجام آن کار در مرئی و منظر عمومی برای جامعه آسیب جدی داشت، برای انجام آن آزاد هستیم یا خیر. این را باید مطالعه کرد. بدنه جامعه با یک اکثریت قاطعی به حجاب اعتقاد دارد. به تازگی در تلویزیون دیدم یک خانمی خیلی شدید از حجاب دفاع می‌کند اما به لحاظ پوشش ظاهری در سر و صورت، حجاب خوبی نداشت. با یک خانم هوشمندی از نزدیکان، تعجب خود را مطرح کردم. از من سوال کرد که پوشش لباسش چطور بود؟ گفتم لباسش خوب بود. گفت اینها بی‌حجابی را در بدن‌نمایی می‌دانند. ولی او خود را محجبه می‌داند. اینها مسائلی است که باید به آن توجه کرد و اساساً یک جمع علمی می‌تواند به آن بپردازد. این جمع می‌تواند در این مورد بررسی کند که اگر در یک حدی مسائل اجتماعی، فرهنگی و دینی اقتضائاتی دارد چگونه عمل کنیم تا با آسیب روبرو نشویم.
سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران نیز در این نشست گفت: تحلیل درست از وقایع اجتماعی به حل مسائل اجتماعی کمک می‌کند. اگر تحلیل درست و عمیق نباشد و ابعاد مختلف مسئله در آن دیده نشود، راه حل مناسبی هم نمی‌تواند از آن بیرون بیاید.
وی با بیان اینکه «به دلیل توسعه ارتباطات در سطح جهانی و به تعبیر ارتباطی‌ها فرامحلی شدن جهان، توسعه ارتباطات همزمان و حضور فناوری‌های نوین، با یک جامعه متفاوتی مواجه هستیم.» افزود: شاید بتوان یکی از خصیصه‌های بزرگ این جامعه جدید را زیاد شدن متغیرهای اثرگذار بر جامعه دانست به طوری که با یک جامعه چندمتغیره مواجه هستیم. طبیعتاً مسائل یک جامعه چند متغیره نمی‌تواند با یک متغیر و یک رشته و یک دانش خاص فهم شود. به همین دلیل است که امروز حوزه بین‌رشته‌ای‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در واقع رشته‌ها یک نقاط کور و نادیده دارند لذا اگر مسائل اجتماعی را فقط از بعد سیاسی، حقوقی، امنیتی، جامعه‌شناختی و … نگاه کنیم دچار کج‌فهمی‌هایی در فهم مسئله می‌شویم که نمی‌گذارد ابعاد مسئله خوب باز شود. لذا سال‌هاست که نگاه چندرشته‌ای، بین‌رشته‌ای و فرا رشته‌ای و سنتز کردن مجموعه دانشگاه به عنوان دانش یکپارچه مطرح شده است. از این منظر، این جلسه یکی از مهمترین جلساتی است که از حوزه‌ها، رشته‌ها و دیدگاه‌های مختلف به یک مسئله جمع شده و اگر واقعاً نگاه تخصصی به موضوع صورت گیرد، شاید بتواند راهکارهای مناسبی فراهم کند.
عاملی با یادآوری اینکه فضای انفجار اطلاعات و در معرض داده‌های بزرگ قرار گرفتن، با پدیده‌ای به نام پساتجدد همراه شده است، گفت: یکی از مهمترین خصیصه‌های پساتجدد در هنر، معماری، ادبیات، سبک زندگی، بازی‌ها و …، بی‌قاعدگی است. پساتجدد اصولاً با نگاه بی‌اعتمادی به اصول تجدد و به اصول گذشته، به پدیده‌ها نگاه می‌کند و می‌گوید همه چیز را باید از آغاز شروع کرد. محصول این نگاه، بهم‌ریختگی فکری و اجتماعی است. این بهم‌ریختگی را امروز در سطح جهانی می‌بینیم. لذا در دوره تغییرات اجتماعی بزرگ قرار گرفته‌ایم که یکی از شاخصه‌های آن، اعتراضات اجتماعی است.
به گفته این استاد دانشگاه تهران، گزارش مؤسسه اجتماعی و صلح در مورد اعتراضات اجتماعی می‌گوید که بین سال‌های 2011 تا 2018 تعداد اعتراضات اجتماعی 102 درصد افزایش پیدا کرده و جنس 69 درصد اعتراضات مدنی و به صورت آرام بوده است. 6 درصد پویش‌های جهانی در قالب اعتصاب بوده و 30 درصد پویش‌ها تبدیل به آشوب و اغتشاش شده است. بیشترین تعداد اعتراضات اجتماعی در اروپا بوده است به طوری که 1600 اعتراض اجتماعی در اروپا ثبت شده است.
عاملی با اشاره به ناآرامی‌های اخیر در کشور، اظهار کرد: راجع به ایران یک بزرگنمایی هم وجود دارد. هر مسئله‌ای که به وجود می‌آید، در کنارش ایران‌هراسی، اسلام‌هراسی، شیعه‌هراسی، دولت‌هراسی و انقلابی‌هراسی به وجود می‌آید و این دیگرسازی که از داخل هراس بوجود می‌آید یک دفعه شکل می‌گیرد. در یک فضاهایی آن‌قدر نقاط کور راجع به ایران وجود دارد که وقتی چند متغیر واقعی راجع به ایران اعم از میزان مشارکت زنان، تعداد دانشجویان و میزان رشد علمی را برمی‌شماری، تعجب می‌کنند.
وی افزود: بازنمایی که از مسئله حجاب در عرصه رسانه‌ای غرب صورت گرفت «حجاب اجباری» بود. «حجاب اجباری» بیان یک مغالطه غلط است. حجاب از تکالیف الهی و یک وظیفه شرعی است که یک مسلمان مقید به انجام آن است. نماز هم یک واجب الهی است که هر مسلمانی که به تکلیف اسلامی و الهی تن می‌دهد باید آن را بجا آورد. حجاب یک ضرورت اجتماعی است. 90 درصد آنچه شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرده مربوط به تقویت حوزه شناخت نسل جوان و تقویت مهارت‌های فکری نسل جوان است.
تکمیل می‌شود...
