سه دوره ابتدایی جشنواره سراسری تئاتر فجر به دبیری طاها عبد خدایی از 12 تا 22 بهمن سال‌های 1391 تا 1363 در شهر تهران و در سالن‌ اصلی و چهارسو مجموعه تئاتر شهر، خانه نمایش، دانشکده هنرهای زیبا، تماشاخانه سنگلج، فردوسی، فرهنگسرای بهار (موزه آبگینه)، فرهنگسرای نیاوران، مجموعه فرهنگی آزادی، تالار محراب، موزه هنرهای معاصر، تالار مولوی و تالار وحدت، توسط مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

در اولین دوره این جشنواره 36 نمایش در بخش مسابقه و 2 نمایش در بخش تعزیه به صحنه رفت؛ 13 نمایش از تهران، 3 نمایش از زنجان، 3 نمایش از شیراز، 3 نمایش از مشهد، 2 نمایش از دزفول و از شهرهای شاهرود، آبادان، اصفهان، مراغه، گرگان، کرمان، یزد، اردبیل، سیرجان، باختران، بوشهر، ساری، گنبدکاووس و تبریز هرکدام یک نمایش. اولین دوره جشنواره به‌صورت ملی برگزارشده است.

همچنین دومین دوره این جشنواره 21 اثر در بخش مسابقه و 1 اثر در بخش ویژه شرکت داشته‌اند؛ 7 اثر از تهران، 2 اثر از اصفهان، 2 اثر از خراسان و از شهرهای فارس، قزوین، گرگان، قم، مسجدسلیمان، بوشهر، زاهدان، تبریز و یزد هرکدام یک نمایش. نمایش «قارئه الفنجان» در بخش مسابقه و نمایش «حر» در بخش ویژه در ابن دوره به زبان عربی اجرا شدند.

در دوره سوم این جشنواره 8 اثر در بخش مسابقه، 3 اثر در بخش مهمان و 4 اثر در بخش ویژه شرکت داشته‌اند؛ 3 اثر از مشهد و از شهرهای باختران، اراک، ارومیه، مسجد سلیمان، گرگان، همدان، اصفهان، اردبیل، تنکابن، زنجان و تهران هر کدام یک نمایش. همچنین نمایش خیط ام کریم کار خواهران مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق از عراق و به زبان عربی در این دوره جشنواره شرکت کرد.

آثار این دوره‌ها در بخش‌های نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، بازیگری مرد، بازیگری زن، بازیگری کودک و نوجوان، پرداخت ویژگی‌های انقلاب، طرح و پرداخت ویژگی حماسی جنگ و طرح و پرداخت فرهنگ شهادت مورد داوری قرارگرفته‌اند.

از ویژگی‌های مهم دوره‌های ابتدایی جشنواره تئاتر فجر وجود بخشی به نام پرداخت ویژگی‌های عینی انقلاب بود که تا دوره دوم ادامه داشت؛ دوره سوم در سال 1363 آغاز به کار کرده و بخش ویژه مقوله جنگ و بلاها آفت‌های اجتماعی به آن اضافه‌شده بود.

همچنین بخش پرداخت فرهنگ شهادت در این دوره‌ها فعال بوده است.

رهبر انقلاب در زمان برگزاری دومین دوره از جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان رئیس‌جمهور وقت پیامی را به این دوره از جشنواره صادر کردند.

در متن این پیام آمده است:

حضور درصحنه انقلاب و تلاش برای تحقق بخشیدن و حراست کردن از ارزش‌های اسلامی و دست آوردهای انقلاب تکلیفی است که ملت دلیر و مبارز ما با بردباری و سرسختی در همه صحنه بدان سرگرم است و هنرمندان دل‌آگاه و سربلند ما آنگاه‌که هنر فاخر خویش را که جوشیده از انقلاب و در خدمت آن است عرضه می‌کنند در حقیقت در کنار خیل عظیم انسان‌های قرار می‌گیرند که با نثار حاصل تلاش دست‌ودل و ذهن خود مجموعه‌ی بی‌نظیری فراهم آوردند که هر چشم و دل بهانه‌گیر و نکته‌سنج نیز در برابر آن به اعجاب دچار می‌شود.

مجموعه‌ای از خطوط مقدم جبهه‌ها تا دل شهرها و روستاها و از اعماق کوه‌ها و دشت‌ها و جاده‌ها و مزرعه‌ها تا زیر سقف کارخانه‌ها و فضای مدرسه‌ها و محیط بازارها و خیابان‌ها و خانه‌ها همه‌جا اجزاء تشکیل‌دهنده‌ی آن گسترده است، مجموعه‌ای از ثمرات گوناگون تلاش بشری در همه عرصه‌ها و همه در خدمت ارزش‌های اسلامی و آرمانه‌ای انقلابی؛ شاید بتوان گفت که هنرمندان به شرکت در این کوشش صمیمانه همگانی از دیگران اولی هستند چراکه ابزار هدایت آن‌هم از نوع کارآمدترین ابزار، در دست آن‌هاست و هدایتگران همیشه باید پیشاپیش حرکت کنند.

امروز هنرمند ایرانی همه‌ی دست‌مایه‌های اصلی برای عرضه یک هنر ناب مردمی و متعهد را در دسترس خود دارد. از یک‌سو پهنه‌ی گسترده تاریخ غنی و پرشکوه اسلام که مشحون از حماسه‌ها، مجاهدت‌ها،‌ ظرافت‌ها و زیبایی‌هاست و از سوئی دیگر صحنه شورانگیز حوادث استثنائی و الهام‌بخش زمان حاضر و آگاهی و هوشیاری و حضور و تلاش مظلومانه‌ی ملتی که از شرف و حیثیت خود دفاع می‌کند و به سمت آینده دلخواه و آرمانی پر می‌گشاید و باز از سوئی معارضه دشمنی سرسخت و ستمگر که از همه‌ی ابزارها برای ناکام گذاردن این ملت بهره می‌گیرد و به تلاش آرمان‌خواهی این ملت شور مظلومانه‌ی همیشگی تاریخ ملت‌ها را می‌بخشد.

اگر ملت انقلابی ایران که از نسیم بهار انقلاب جان تازه و ولادت دوباره یافته است از هنرمند خود که پاره تن او و چشم بینا و زبان گویا و دست آفریننده اوست توقع چنین عرضه‌ای در عرصه‌ی هنر داشته باشد راه گزافه نپیموده است؛ این توقعی بجا و از سر استحقاق است؛ شما هنرمندان نمایش و همه‌ی هنرمندان دیگربار این تکلیف سنگین را بر دوش می‌کشید. امید است کمک خداوند شمارا دستگیر و همراه باشد. این‌جانب به‌عنوان یک مستمع و مخاطب شیفته هنر مردمی از تلاش هنرمندان تلاشگر تشکر می‌کنم و پیشرفت شایسته‌ی همه‌ی شمارا از خدای بزرگ مسئلت می‌نمایم.

پایان پیام/