عماد افروغ، متفکری که آرمان انقلاب اسلامی را فریاد می‌زد
01:22 2023/04/14

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، صبحگاه جمعه، ۲۵ فروردین‌ماه خبر فوت عماد افروغ، جامعه‌شناس سرشناس ایرانی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در رسانه‌ها مخابره شد. محقق و پژوهشگری که سالیان سال در عرصه فکر و اندیشه قلم زد و به گفت‌وگو پرداخت و تا جایی که توانست آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی را فریاد زد و از آنان دفاع کرد. افروغ به سبب دفاع از مبانی انقلاب اسلامی و نقد تئوریک جریان‌های معارض همواره مبغوض برخی طیف‌های روشنفکری قرار می‌گرفت و تحمل این اندیشمند علوم اجتماعی برای آنان گران می‌آمد. 

او انقلاب اسلامی را یک انقلاب فرهنگی می‌دانست و در برنامه زاویه گفته بود: «تمام انقلاب‌ها غیر از انقلاب اسلامی ایران از جمله فرانسه و روسیه نگرش‌های دنیوی داشتند و از معنویات و فرهنگ غافل بودند، اما انقلاب اسلامی ایران از اساس، انقلابی فرهنگی بود. انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است؛ چرا که نوع حکومت وابسته شاه ناگزیر مجبور به ورود به فرهنگ و دستکاری آن نیز بود و به محض آغاز فعالیت‌های فرهنگی خود متناسب با اهداف و سیاست‌های وابسته‌اش گویی دست در لانه زنبور کرده است. به این ترتیب مردم ما همانند زنبوران یک لانه، دست‌های حکومت پهلوی را گزیدند و انقلاب را آغاز کردند.»

افروغ وجود انقلاب را نوعی آزادی از اسارت می‌دانست که مردم خودشان با انتخاب این انقلاب غل و زنجیرهای استبداد و استعمار را از دست و پاهایشان باز کردند: «استقلال جامعه ایرانی پیش از انقلاب احساس اسارت می‌کرد، چرا که ایرانی‌ها هیچ‌گاه مستعمره نبوده و زیر سلطه بیگانگان نبودند. درست است که در طول تاریخ همواره با افت و خیز‌هایی همراه بودیم، اما همیشه در پی رهایی جمعی خود بودیم. جامعه ایرانی پیش از انقلاب در اثر نبود استقلال جمعی دچار ازخودبیگانگی می‌شود و چنین شرایطی را تحمیل شده می‌داند و آن را حاصل تلاش‌های غیر ایرانی در سرنوشت جامعه تلقی می‌کند.»

افروغ بر مبنای فلسفی انقلاب اسلامی تأکید داشت و تئوریزه نشدن آن را از سوی قشر حزب‌الله یک نقص می‌دانست و معتقد بود ظهورات بدیع انقلاب اسلامی باید به خوبی تبیین و صورت‌بندی شود: «متاسفانه انقلاب اسلامی ایران را به خوبی تئوریزه نکردیم و ابعاد فلسفی آن توجه کافی نداشتیم. همچنین در شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی تنها استقلال را مورد توجه قرار دادیم و آزادی و عدالت اجتماعی را نادیده گرفتیم.»

این دغدغه‌مند عرصه انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین آثار در حوزه تبیین مبانی انقلاب را به رشته تحریر درآورد. «انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن» نوشته عماد افروغ، در قالب ۱۳ گفتار به موضوع انقلاب اسلامی و مبانی آن می‌پردازد. نگرش صدرایی امام در تبیین انقلاب اسلامی، فلسفه اجتماعی و نگرش ویژه ایشان به جامعه و نگاه مبتنی بر تعامل دین و جامعه و به‌اصطلاح نگاه ربطی و ارائه تعریفی بدیع از مشروعیت به‌عنوان ترجمانی از دو مؤلفه حقانیت و مقبولیت، همراه به اشاره به برخی دستاوردهای عملی، فکری و اجتماعی از اشارات مورد نظر در مجموعه گفتارهاست.

پایان پیام/